หากเปรียบเทียบว่ากัญชานั้นมีพี่น้องในครอบครัวเหมือนเช่นคนเรา กัญชาที่เกิดจากสายพันธุ์เดียวกันนั้นสามารถแสดงลักษณะทางกายภาพที่แตกต่างกันได้ นี่เป็นสิ่งที่เรียกว่าฟีโนไทป์(Phenotypes) โดยฟีโนไทป์ที่มีความหลากหลายนี้เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมและสภาพแวดล้อมขององค์ประกอบทางเคมีของต้นกัญชาสายพันธ์นั้น ๆ ซึ่งมีอิทธิพลอย่างมากต่อการเจริญเติบโตของต้นกัญชาและคุณภาพของช่อดอกที่ได้
ฟีโนไทป์ในกัญชา
Phenotypes หรือที่มักเรียกกันว่าฟีโนไทป์ คือลักษณะทางกายภาพของพืชกัญชาในสายพันธุ์เดียวกัน เช่น รูปร่าง สี กลิ่น และลักษณะช่อดอก ฟีโนไทป์เปรียบเสมือนการแสดงออกทางกายภาพของการสร้างพันธุกรรมของพืช
การทราบถึง ฟีโนไทป์ของกัญชาจะทำให้ทราบว่าเหตุใดบางสายพันธุ์จึงเติบโตสูงกว่าพันธุ์อื่น หรือเหตุใดช่อใบกัญชาจึงมีสีม่วง แม้จะมีพันธุกรรมคล้ายคลึงกัน แต่ก็ไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะพบความแตกต่างระหว่างสายพันธ์เดียวกัน ดังนั้น ฟีโนไทป์เปรียบได้กับ DNA ของต้นกัญชาและเสมือนกับพันธุกรรมแบบพี่น้องในครอบครัวมนุษย์
ร้านกัญชา กับ ฟีโนไทป์
ฟีโนไทป์มีบทบาทสำคัญในการเพาะปลูกกัญชาและมีอิทธิพลต่อการเลือกสายพันธ์ที่ตรงใจคุณในร้านขายกัญชา โดยผู้เพาะพันธุ์และผู้เพาะปลูกสามารถเลือกฟีโนไทป์ที่ดีที่สุดของแต่ละพันธุ์เพื่อผลิตช่อดอกกัญชาคุณภาพสูงและเพิ่มผลผลิตได้
ด้วยกระบวนการคัดเลือกพันธุ์ฟีโนไทป์ที่ดีที่สุดจากสายพันธุ์ต่างๆ ผู้เพาะพันธุ์ภายในโรงปลูกกัญชาจึงมักสร้างสายพันธุ์ลูกผสม(Hybrid)ชนิดใหม่ๆ ที่เพิ่มลักษณะที่พึงประสงค์ของต้นแม่ให้สูงสุด ซึ่งนำไปสู่ตัวเลือกและผลข้างเคียงของกัญชาที่มากขึ้น คุณภาพที่ดีขึ้น และการเลือกวัตถุประสงค์การใช้ที่แม่นยำยิ่งขึ้นสำหรับผู้บริโภค
ฟีโนไทป์กับเมล็ดกัญชา
ฟีโนไทป์(Phenotypes) ถูกกำหนดขึ้นจากการทำงานร่วมกันระหว่างจีโนไทป์และปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมหรือโรงปลูกที่มันเติบโต โดย จีโนไทป์(Genotype) คือพันธุกรรมของกัญชาจากการผสมของยีนที่ถ่ายทอดโดยต้นแม่ที่แตกต่างกันในแต่ละเมล็ดกัญชา บางเมล็ดกัญชานั้นอาจมีฟีโนไทป์ที่แตกต่างกันที่เกิดขึ้นในพันธุ์เดียวกัน
จีโนไทป์และการผสมพันธุ์
องค์ประกอบของจีโนไทป์(Genotype) ของต้นกัญชาสามารถส่งต่อไปยังสายพันธ์รุ่นต่อไปได้โดยการผสมพันธุ์ เมื่อกัญชาได้รับการผสมพันธุ์ ข้อมูลทางพันธุกรรมของมันจะถูกยึดรวมเข้ากับยีนของกัญชาอีกสายพันธ์หนึ่งและส่งต่อไปยังเมล็ดพืชในรูปแบบต่างๆ อย่างไรก็ดี กระบวนการคัดเลือกพันธุ์นี้อาจส่งผลให้เกิดฟีโนไทป์ใหม่ ซึ่งนำไปสู่การสร้างสายพันธุ์ใหม่ที่คุณจะพบได้ที่ร้านขายกัญชาของเรา
ฟีโนไทป์ vs จีโนไทป์
แม้ว่าฟีโนไทป์(Phenotypes) และจีโนไทป์(Genotype) จะเชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด แต่นั้นไม่ได้แปลว่ามันเหมือนกัน กล่าวคือ จีโนไทป์รวมถึงองค์ประกอบทางเคมีที่เป็นไปได้ทั้งหมดและลักษณะทางกายภาพของต้นกัญชา ในขณะที่ฟีโนไทป์คือการแสดงออกทางกายภาพของยีนที่ “กระตุ้น” ตามปัจจัยแวดล้อม เช่น อุณหภูมิ ความชื้น อาหารเลี้ยงเชื้อ สารอาหาร และอื่นๆ ซึ่งคุณสามารถทำความเข้าใจได้ หากยึดจากตัวอย่างของเราเป็นหลัก
ฟีโนไทป์และการโคลนนิ่ง
ผู้เพาะพันธุ์และผู้ขายกัญชามักมีเป้าหมายที่จะพัฒนาเมล็ดพันธุ์ที่ให้การเจริญเติบโตที่ดีที่สุด ผลผลิตช่อดอกสูง และศักยภาพในแง่ของแคนนาบินอยด์(THC,CBD) และเทอร์พีน(Terpene)สูงสุด
ซึ่งฟีโนไทป์จะมีผลกระทบในแง่การเจริญเติบโตของกัญชาพันธ์ที่กำลังพัฒนามากที่สุด ดังนั้นการระบุ จำแนก และตรวจสอบฟีโนไทป์จึงมีความสำคัญยิ่งสำหรับผู้เพาะพันธุ์
สำหรับกระบวนการระบุ จำแนก และตรวจสอบฟีโนไทป์นี้เรียกว่า “การล่าฟีโน(pheno-hunting)” ก็เพื่อจุดประสงค์หลักคือการสร้างสายพันธุ์กัญชาที่ดีที่สุดที่ให้ผลผลิตและศักยภาพสูงสุด รสชาติที่ดีที่สุด และรูปแบบการเจริญเติบโตที่ดีที่สุดต่อสุขภาพผู้บริโภค
ฟีโนไทป์และการโคลนนิ่ง
ฟีโนไทป์มีบทบาทสำคัญในโลกของกัญชา เปรียบเสมือน DNA ของต้นกัญชา ทำให้ผู้เพาะพันธุ์และผู้เพาะปลูกรวมไปจนถึงร้านขายกัญชา จะต้องใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์นี้ให้เป็นประโยชน์เพื่อสร้างรูปแบบของไฟโตแคนนาบินอยด์และเทอร์พีน และปรับปรุงต้นกัญชาให้เติบโตอย่างมีสุขภาพที่ยอดเยี่ยมเสมอในการเก็บเกี่ยวช่อดอกกัญชาแต่ละครั้ง
แม้ว่าคุณอาจยังไม่เห็นความแตกต่างทางกายภาพทั้งหมดที่เกิดจากฟีโนไทป์ของกัญชาในร้านขายกัญชาทั่วไป แต่การเรียนรู้เรื่องของฟีโนไทป์และ จีโนไทป์ เหล่านั้นล้วนมีบทบาทในการสนับสนุนผลิตภัณฑ์กัญชาที่คุณนำกลับบ้านของเรา